Op zondag 9 nov zijn we met de bus met 52 vierdejaars
studenten Ruimtelijke Ordening en Planologie en Milieukunde naar Berlijn gegaan voor een excursieweek in
Berlijn. Het doel van de eerste avond is zo veel mogelijk genieten van het
unieke 25 Jahre Mauerfall feest. De herinnering aan het gelukkige moment van de opening van de muur van 25 jaar geleden was heel goed voelbaar. De maandag is gebruikt voor een kennismaking
met Berlijn door een tour (drie groepen, drie gidsen) via het spoor door
Berlijn, dus telkens een stukje met de S of U bahn en dan weer een stukje
wandelen enz. Aan het eind van de middag bekijken we de stad via de Fernsehturm
van bovenaf.
Voor de overige dagen geldt dat de excursieonderdelen zijn
verzorgd door de studenten zelf. Er is een alternatieve duurzame woonwijk
bezocht, we hebben aan de hand van een concreet project uitgebreid informatie
gekregen over burgerparticipatie in Berlijn en we hebben ons in kunnen leven in
de geschiedenis van het vliegveld Tempelhof. Op de dinsdagmiddag maken de
(stedelijke) studenten werk van de duo-opdrachten die voorafgaand aan de
excursie zijn voorbereid. 
Voor de op het landelijk gebied georiënteerde studenten is er op de dinsdag een paralelprogramma in de gemeente Storkow in de deelstaat Brandenburg. De plaatselijke LEADER-coordinator heeft een informatief en vol programma voor ons samengesteld. De onderwerpen educatie, zorg, recreatie, natuur en leefbaarheid komen allen aan bod. De leerlingen van de Europaschule te Storkow komen op basis van door hen voorbereid interview schema uitgebreid in gesprek met onze studenten.
In de jaren 90 is de gedachte dat Berlijn in no-time weer het
economische en culturele centrum van de wereld zal worden en dat iedere
investering zich vanzelf wel weer terug zou betalen. De sterke groei blijft uit
en Berlijn krijgt zelfs in eerste te maken met een daling van de bevolking. De
zeer optimistische gedachte heeft ondertussen geleid tot een schuld van 60
miljard euro. In de zero’s heeft Berlijn een langdurige pas op de plaats moeten
doen. De laatste jaren lijkt er sprake te zijn van een autonome groei. Het is te
zien. Lege plekken in de centra vullen zich op in een behoorlijk rap tempo op.
De groei is ook weer niet zo snel dat Berlijn voorlopig haar credo ‘arm, aber
sexy’ moet vervangen. Echter, de botsingen tussen de projectontwikkelaars
betaald door het groot kapitaal en de inwoners die kiezen voor alternatieve
vormen van leven, wonen en recreëren zijn voelbaar. Transitieprocessen spelen
zich ook af binnen de gebouwen. Nadat de wijken Prenzlauerberg, Friedrichshein
zijn omgeturnd van een plek voor altenatievelingen en kunstenaars naar wijken
voor nieuwe elites (gentrification) lijkt nu de wijk Neukoln aan de beurt te
zijn.
Uit de enquete na afloop van de excursie blijkt dat de
studenten het culturele en uitgaansleven van de zeer vriendelijke stad Berlijn
ook zeer hebben weten te waarderen. Ook de begeleidende docenten hebben het goed
gehad.
Goos Lier
Drs. Goos Lier is als docent/onderzoeker plattelandsontwikkeling verbonden aan het lectoraat Duurzame Leefomgeving. Hij verzorgt onderwijs bij de opleidingen ruimtelijke ontwikkeling en planologie en bij de opleiding milieukunde. Als onderdeel van zijn werkzaamheden voor het lectoraat is Goos verantwoordelijk voor de Plattelandswerkplaats Salland plus, een langdurig samenwerkingsverband met lokale overheden, de provincie en een grondbeherende instantie. In het kader van de Plattelandswerkplaats is Saxion betrokken bij tal van initiatieven van particulieren en overheden. Het onderzoek in het kader van het lectoraat spitst zich toe op bestuurskundige aspecten van plattelandsvernieuwing.
